❤️💙 Dzień Kobiet i Dzień Mężczyzn w Normobarii! Sprawdź koniecznie!
30 marca 2022

Tekst: Barbara Mejssner

Zwiększenie zawartości tlenu we wdychanym powietrzu ma dobroczynny wpływ na organizm człowieka, dlatego coraz częściej sięgamy po terapie tlenowe.

Najbardziej znane typy terapii tlenowej to hiperbaria i normobaria. Opierają się one na dotlenieniu pacjenta w środowisku zwiększonego ciśnienia barycznego. Są jednak między nimi istotne różnice.

Tlenoterapia hiperbaryczna

Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) jest najbardziej znanym rodzajem terapii tlenowej. Pozwala ona pacjentom na wdychanie 100% czystego tlenu w komorze hiperbarycznej, w której ciśnienie atmosferyczne jest o wiele wyższe od normalnego (1300-1500 hPa w komorach elastycznych lub 2500-3500 hPa w komorach sztywnych). Oddychanie czystym tlenem przy dłuższym przebywaniu w komorze wiąże się z ryzykiem rozwoju chemicznego zapalenia płuc, dlatego sesje nie mogą trwać dłużej niż 90 minut.

Terapię HBOT stosuje się jako leczenie podstawowe lub środek wspomagający leczenie farmakologiczne i przyspieszający rekonwalescencję po zabiegach chirurgicznych. Sesje HBOT poprawiają stan skóry, funkcje układu krążenia, przyspieszają odżywienie i regenerację komórek, a także wzmacniają układ odpornościowy i nerwowy.

Międzynarodowa organizacja Undersea & Hyperbaric Medical Society (UHMS), która wspiera badania w zakresie hiperbarii, po analizie dostępnych dowodów naukowych opublikowała dokument Hyperbaric Oxygen Therapy Indications (13th Edition) zawierający 14 wskazań do stosowania HBOT. Należą do nich:

• zator powietrzny lub gazowy,

• zatrucie tlenkiem węgla,

• zapalenie i martwica mięśni (zgorzel gazowa),

• uraz zmiażdżeniowy i inne ostre niedokrwienia urazowe,

• choroba dekompresyjna,

• niewydolność tętnicza,

• ciężka anemia,

• ropień wewnątrzczaszkowy,

• martwicze zakażenia tkanek miękkich,

• zapalenie kości i szpiku kostnego (oporne na leczenie),

• opóźniony uraz popromienny (martwica tkanek miękkich i kości),

• przeszczepy,

• ostre oparzenie termiczne,

• nagły niedosłuch idiopatyczny.

Zator powietrzny, zatrucie tlenkiem węgla i choroba dekompresyjna (potocznie zwana „zakrętami”) są wskazaniami do zastosowania HBOT jako leczenia podstawowego.

Warto dodać, że hiperbaria jest też wskazana po radioterapii, ponieważ napromieniowanie komórek nowotworowych prowadzi do uszkodzenia prawidłowych tkanek otaczających guzy, a sesje w komorze hiperbarycznej przyspieszają ich regenerację.

Tlenoterapia normobaryczna

Normobaria to młodsza odmiana tlenoterapii. Jej twórcą jest polski lekarz Jan Pokrywka, który udoskonalił obecną metodę HBOT. Terapia ta polega na przebywaniu w specjalnej komorze, w której panuje ciśnienie podwyższone do 1500 hPa (dla porównania ciśnienie w atmosferze ziemskiej to 1000 hPa). W komorze tej pacjent nie oddycha jednak czystym tlenem, jak w przypadku hiperbarii, ale mieszanką gazów. W jej skład obok tlenu (od 32 do 40%) wchodzi dwutlenek węgla (od 0,7 do 1,3%) i cząsteczkowy wodór (ok. 0,5%, czyli 10 tysięcy razy więcej niż w atmosferze przy powierzchni Ziemi). Obecność gazowego wodoru pozwala nie tylko efektywniej dotlenić tkanki, ale także powstrzymuje działanie wolnych rodników tlenowych odpowiedzialnych za procesy starzenia się.

Pobyt w komorze normobarycznej jest bardzo korzystny, ponieważ:

• zmniejsza stany zapalne poprzez dotlenienie wszystkich komórek,

• przyspiesza regenerację i rozwój nowych naczyń krwionośnych,

• działa stymulująco na komórki skóry,

• powoduje szybsze gojenie się ran,

• spowalnia proces starzenia się organizmu,

• poprawia trawienie,

• zwiększa sprawność umysłową i fizyczną,

• wzmacnia kości.

Łączenie obu terapii

Obie terapie – hiperbaryczną i normobaryczną – można w niektórych przypadkach stosować łącznie dla uzyskania bardziej spektakularnych efektów terapeutycznych. Naukowcy z Hennepin County Medical Center, University of Minnesota i Minneapolis Medical Research Foundation udowodnili, że łączne stosowanie normobarii i hiperbarii zapewnia znacznie lepsze wyniki leczenia u pacjentów z ciężkim urazowym uszkodzeniem mózgu (TBI – traumatic brain injury) niż standardowa intensywna opieka neurochirurgiczna. Grupa pacjentów, u których zastosowano skojarzoną terapię, radziła sobie ogólnie lepiej niż grupa, w której zastosowano leczenie standardowe. Pełne informacje na temat rezultatów takiego połączonego leczenia opisano w artykule autorstwa wybitnych lekarzy Sarah Rockswold i Gaylana Rockswolda, który został opublikowany w Journal of Neurosurgery.

Przykładem potwierdzającym korzyści wynikające ze skojarzenia obu terapii jest też przypadek dwuletniej dziewczynki. W 2017 roku doszło u niej do ciężkiego uszkodzenia mózgu w wyniku podtopienia w przydomowym basenie. Po 48 dniach od wypisania ze szpitala mała pacjentka wciąż nie mówiła i nie chodziła, jednak po zastosowaniu terapii normobarycznej i hiperbarycznej zostały przywrócone ubytki istoty szarej i białej w mózgu. Od tej pory dziecko mogło mówić i poruszać się. Leczenie przeprowadził zespół lekarzy z LSU Health New Orleans i University of North Dakota.

Różnice między hiperbarią a normobarią

Źródło: Normobaria 1/2021